Weert en omgeving

Introductie Natuur in Weert en omgeving.
Op onderstaande tabel zie je een overzicht van de door mij bezochte natuurgebieden. Deze kun je aanklikken.
Woorden in de berichten die rood gekleurd zijn, verwijzen naar een onderwerp. Als je daar op klikt kom je in dat bericht terecht. Door links bovenaan het scherm op het pijltje te klikken, ga je weer terug naar het vorige bericht.

"De huidige gemeente Weert en omgeving was in oude tijden voor ¾ omringd door woeste gronden, plassen en moerasgebieden. Het "eiland van Weert" kon toen ook alleen maar bereikt worden via hoger gelegen zandruggen (een overblijfsel uit de ijstijd), die in de moerassige gebieden lagen." (Bron: Stan Smeets, in "Andermaal Altweert").
Volledige tekst >>

Select language

Volgers


Posts tonen met het label dennenvoetzwam. Alle posts tonen
Posts tonen met het label dennenvoetzwam. Alle posts tonen

maandag 28 november 2022

Herfst 2022.......Paddenstoelentijd deel 3: Van alles wat

 Het paddenstoelenseizoen loopt zo stilaan ten einde. Het zijn met name plaatjeszwammen en buisjeszwammen die het moeilijk hebben nu de temperatuur daalt. Dus we zien steeds minder vaak russula's, mycena's,  hertenzwammen, boleten, amethisten en dergelijke. Het zijn nu vooral de taaiere soorten, soorten die de kou beter kunnen verdragen, zoals houtzwammen en korstzwammen.

In deze post laat ik jullie exemplaren zien, die ik de afgelopen maanden gevonden heb. Ter afwisseling eens geen begeleidend verhaaltje er bij, want over de meeste van deze soorten  heb ik namelijk in vorige posts al een en ander verteld.

Rechte koraalzwam
Dennenvoetzwam
Gewoon ijsvingertje
Gestreept nestzwammetje
Dikrandtonderzwam
Franjeporiezwam
Asgrauwe koraalzwam?????
Gekraagde aardster
Eikenbloedzwam
Oorlepelzwammetje
Paarse schijnridderzwam

vrijdag 20 oktober 2017

Herfst 2017.......Paddenstoelentijd deel 4

Onlangs, tijdens een wandeling met de paddenstoelenwerkgroep, moest ik bij een voor mij onbekende soort, denken aan een van de bekendste citaten van de oude Griekse filosoof Socrates:
“ Ik weet slechts één ding: dat ik niets weet......."
Uiteraard weten we wél veel, maar hiermee wilde hij zeggen, dat hoe meer iemand zich in een onderwerp verdiept en er over weet , des te meer gaat inzien, dat er nog veel is dat hij niet weet......
En dat is wat ik regelmatig ervaar tijdens zo’n speurtocht. Een voordeel van “ weten dat ik (nog) niet weet” is, dat het me uitdaagt te blijven speuren, onderzoeken en vooral luisteren naar wat anderen er over zeggen.
 
Hoewel deze HEKSENBOLEET (Boletus erythropus) er nu misschien niet al te smakelijk meer uitziet, is hij na gekookt te zijn eetbaar. Zoals je kunt zien is hij ook aangevreten. Waarschijnlijk door slakken of een muisje. Schijnt mild van smaak te zijn. Aangezien hij lijkt op andere, oneetbare boleten, zoals de zeer giftige Satansboleet, kan hij het beste worden vermeden door beginnende paddenstoelenzoekers.Deze zwam is aangetast door een parasitaire soort: de Goudgele zwameter.Dus sowieso afblijven....

Heksenboleet
Het is een fraaie buisjeszwam die op zure grond in bossen bij loofbomen (vooral eik, beuk en linde), maar soms ook bij naaldbomen voor komt. De hoed heeft een diameter van 5 tot wel 15 cm. Hij is aan de bovenzijde bruin of donkerbruin van kleur, met soms wat roodachtige tinten.

Heksenboleet
De buisjes zijn klein en citroengeel tot groenig van kleur. De poriën zijn rood tot roestbruin. Bij druk of beschadiging verkleuren de buisjes blauw. De steel is opvallend dik en ziet er vooral bij jonge exemplaren "buikig" uit. De achtergrondkleur van de steel is geel, maar er liggen rode schubjes op.

Tot mijn niet geringe verbazing las ik in Soortenbank.nl dat deze 2 zwammetjes met hun koraalachtig uiterlijk, geen koraalzwammen zijn!  Links zien we het bekende  KLEVERIG KORAALZWAMMETJE (Calocera viscosa) en rechts het GEEL HOORNTJE (Calocera cornea). Het zijn schimmels uit de familie Dacrymycetales, de Druppelzwammen. Dit zijn gelei- achtige soorten waar bijvoorbeeld ook de Oranje - en Gesteelde druppelzwam onder vallen. De vertakkingen voelen rubberachtig aan en zijn makkelijk te buigen zonder dat ze afbreken. Dit in tegenstelling tot de Koraalzwammen, waarbij de vertakkingen bij de meeste soorten erg broos zijn. De soort leeft als saprofyt op sterk vermolmde stronken en stammen van naaldbomen. Het schimmelweefsel groeit in het hout.

De echte koraalzwammen horen bij de Clavariaceae, de botanische naam, voor een familie van paddenstoelen, die bestaat uit 17 geslachten. Allen met hun eigen specifieke kenmerken.

Hieronder laat ik enkele koraalzwammen zien, die ik de afgelopen maand zag.

Rechte koraalzwam
Witte koraalzwam
Rimpelige koraalzwam
Slappe koraalzwam
Ivoorkoraaltje


De DENNENVOETZWAM (Phaeolus schweinitzii) is een schimmel die parasiteert op stobben en levende naaldbomen, met een voorkeur voor Douglasspar maar ook bij de larix, spar en den kun je hem aantreffen.

Dennenvoetzwam
Tijdens de groei verandert hij compleet van vorm en van kleur. De hoed die nagenoeg vlak wordt, kan uiteindelijk een doorsnee bereiken van wel 30 centimeter. Op deze foto zie je een nog redelijke jonge soort. Die heeft dan namelijk nog een trechtervorm en is van boven nog viltig tot wollig behaard en geel van kleur.

Dennenvoetzwam, oud exemplaar
Binnen enkele weken, als de paddenstoel volgroeid is, wordt de kleur donkerder, tot zwart, aanvankelijk nog met zwavelkleurige rand. Uiteindelijk wordt het vruchtlichaam hard en geheel zwart.

Parelamaniet
De PARELAMANIET (Amanita rubescens) is te zien vanaf juni tot in de herfst. De soort is algemeen in loof- en naaldbos, boomrijke lanen, parken, en tuinen. Het uiterlijk van het vruchtlichaam wordt naarmate hij ouder wordt variabel van kleur. De bovenzijde van de hoed kan zowel vleeskleurig, als geelbruin, grijsgeel, of grijs-wit zijn.

Parelamaniet
De parelamaniet kan zeer gemakkelijk verwisseld worden met de giftige panteramaniet. Bij beschadiging verkleurt het weefsel van de parelamaniet rozerood tot roodachtig, terwijl dat van de panteramaniet niet verkleurt. Ook bij ouder worden verkleurt de parelamaniet naar deze kleur. In Engeland wordt hij daarom ook the Blusher (de "blozer")genoemd.

Parelamaniet
Niet alleen bij veroudering, maar ook bij druk of beschadiging krijgen zowel de hoed als de steel roodachtige of roodbruine vlekken. Ook de witte plaatjes aan de onderkant kunnen in de loop van de tijd zulke vlekken krijgen. De steel van de volgroeide paddenstoel heeft een dunne, hangende, fijn gestreepte ring of manchet, en loopt aan de onderzijde geleidelijk uit in een verdikte knol.

Grote stinkzwam
Iedereen heeft in het bos wel eens een weeïge sterke geur geroken. Dan zul je al snel ontdekken dat er vlakbij een GROTE STINKZWAM (Phallus impudicus) staat. De zwam op deze foto is nog niet zo lang geleden uit z'n "duivelsei" gekropen. De Latijnse naam "Phallus impudicus" is veelzeggend. Het betekent "schaamteloze penis". Aan de top van de hoed zie je dat er zelfs, als een soort plasgaatje, een kleine opening is.

De gleba is het bovenste deel van de stinkzwam waarop bij jonge exemplaren de dikke groene slijmerige sporenmassa te vinden is, die de zo kenmerkende aasgeur verspreidt.  Aas- en mestvliegen en mestkevers, die door de voor hen "overheerlijke" stank worden aangetrokken,  snoepen van de dikke gelei en verspreiden zo de sporen !

 
Deze zwam begint te groeien vanuit een bol (het duivelsei of heksenei). Vroeger konden ze dat niet verklaren, zo’n gek bolletje dat ineens naar boven komt. Dat moest wel van de duivel zijn, vandaar de naam. De ronde tot ovale bal van ongeveer 3 tot 7 cm, is omgeven door een vrij taai vlies, het zogenaamde exoperidium. De sponzige holle steel met daarboven de gleba ontwikkelt zich snel en werkt zich door het taaie exoperidium omhoog. Dat gebeurt met behulp van een vlakke top die men disk noemt. Deze disk heeft een scherp randje, dat min of meer als een soort ei-tand werkt. In slechts amper een uur tijd, kan uit een volgroeid duivelsei al een complete stinkzwam tevoorschijn komen.
 
Als je de bol doormidden snijdt ziet het er uit als een hardgekookt ei. Het vruchtlichaam ontwikkelt zich binnen dat omhulsel en breekt er met een soort eitand doorheen. Op de volgende foto kun je het velletje en het beschermende geleilaagje van het duivelsei nog zien.

Grote inktzwam


Wanneer de geleilaag door de vliegen is opgesnoept, wordt het witte tot licht- gele honingraatpatroon van de hoed zichtbaar. Het schijnt dat in de preutse Victoriaanse tijd, de dames deze paddenstoel uit hun tuin lieten verwijderen…

Grote inktzwam
Als je na een tijdje terug zou gaan, zou je zien dat de eerst zo trotse stoere bink er maar slapjes bij hangt. Alsof hij zich schaamt voor zijn uitbundig gedrag…….

Pagemantel
De PAGEMANTEL (Cortinarius semisanguineus) kun je met wat geluk aantreffen in naaldbossen op voedsel- en humusarm zand. Deze vond ik in het natte mos op een open plek in een sparrenbosje. De Pagemantel is ten gevolge van vermesting, strooiselophoping en verzuring sterk achteruit gegaan en is momenteel al vrij zeldzaam. Hij staat dan ook op de Rode lijst als kwetsbaar.

Pagemantel
De hoed is aanvankelijk gewelfd en later uitgespreid met een bultje (umbo). Hij heeft een doorsnede van 6-8 cm en is mat en oker- tot olijfgeelbruin van kleur.

Pagemantel
Het is eigenlijk een saaie paddenstoel, tot je de onderkant bekijkt. Aan het wattig-vlokkig, spinragachtig (cortina) of leerachtig vlies, dat in gesloten toestand (links) de hoedrand met de steel verbindt, is te zien dat het een gordijnzwam is. Na het opengaan van de hoed (rechts) zie je dat de lamellen opvallend vermiljoen tot bloedrood van kleur zijn.

Vroeger werd deze paddenstoel vanwege die prachtige kleur door wolspinners gebruikt om hun wol te verven. Ook de Dennenvoetzwam werd daar voor gebruikt. In Scandinavië schijnt de Pagemantel nog steeds voor dat doel gebruikt te worden, maar gelukkig is het gilde van wolspinners in ons land sinds de jaren '70  zo goed als verdwenen en zal het verven van eigen gesponnen wol niet nog een extra bedreiging zijn voor deze soort, die het toch al moeilijk heeft.

woensdag 23 november 2016

Herfst 2016....... Paddenstoelentijd deel 5

Men zegt wel eens dat “paddenstoelen van mensen houden”.... Je hoeft namelijk zelden ver van de gebaande paden te gaan om ze te vinden. Wie met een paddenstoelenkenner op stap gaat, hoeft dan ook niet bang te zijn dat hij grote afstanden moet afleggen. Diep in het bos kom je ze vaak ook niet tegen. De paddenstoelen in deze blog, die we in het Herbertusbos in Heeze vonden, zijn allemaal vanaf de paadjes waargenomen.

Helmmycena en Langsteelfranjehoed
Deze witte plaatjeszwammetjes met hun kenmerkende hoedjes, horen bij de Mycenaceae. De bruine zijn Franjehoeden. Er zijn zo’n 90 verschillende Mycena-soorten, maar ze hebben allemaal die kenmerkende kegel- tot klokvormige hoed en vaak ranke stelen. Op het eerste gezicht is een mycena vanwege dat hoedje gemakkelijk te verwarren met een Franjehoed, maar als je naar de lamellen kijkt, zie je direct het verschil: mycena's hebben witte lamellen die ook wit blijven, omdat het sporenpoeder wit is. De Franjehoeden hebben gekleurde lamellen, die vrij snel donker worden door het bruin(zwarte) sporenpoeder.
De bruine paddenstoelen die je hier tussen de Helmmycena's ziet, zijn Langsteelfranjehoeden.

dinsdag 28 oktober 2014

Herfst 2014.........Paddenstoelentijd deel 2: Van alles wat

In de blog van 26 oktober heb ik al een aantal paddenstoelen geplaatst die ik dit jaar zoal gezien heb. Vandaag het vervolg.

In een bosje bij Dorplein vond ik deze paddenstoel aan de voet van een spar, vergroeid met een afhangende tak. Mooi om te zien met bijzondere kleuren en omdat hij viltig aanvoelt ook zo "aaibaar".
De dennenvoetzwam is echter een gevaarlijke parasiet, met een voorkeur voor levende sparren. Als deze sluipmoordenaar verschijnt is het lot van zijn gastheer al beslist: hij zal het loodje leggen.
Tijdens de groei zie je steeds veranderende kleuren.

De hanenkam, of cantharel, komt tegenwoordig veel minder voor dan in het verleden. Waarschijnlijk door overmatig verzamelen, want het is een geliefde paddenstoel door zijn pepersmaak en lange houdbaarheid. Om die reden staat hij tegenwoordig ook op de Rode Lijst als kwetsbaar. Op de zandgronden is hij nog vrij algemeen. Deze vond ik een loofbos, maar je vindt ‘m ook in dennenbossen.

De naam hanenkam is te danken aan zijn uiterlijk. De kleur van de grillige en trechtervormig gevormde hoed varieert van wittig tot dooiergeel en zelfs oranje. Ook opvallend zijn de lamellen aan de onderkant, die anders dan bij de meeste paddenstoelen doorlopen tot op de steel.

Dit is de geschubde inktzwam. Aan de vorm van de hoed, verkleuring en de zwarte randjes is te zien dat hij al aan het "aftakelen" is. Het is een algemeen voorkomende soort.
De naam inktzwam komt nog uit de tijd dat er met een ganzenveer geschreven werd en het zwarte goedje, na een bepaalde behandeling met bijvoorbeeld kruidnagels, als inkt gebruikt werd.

De grote kale inktzwam komt meestal voor in groepjes op stronken van loofbomen, op wortels of houtsnippers.
De kleur is lichtgrijs of lichtbruin. Jonge zwammen hebben een eivormige hoed, later gaat deze klokvormig open. De dicht bijeen staande lamellen van deze plaatjeszwam worden al na enkele dagen rijping zwart. Daarna krullen de hoedranden en veranderen de miljoenen sporen in een papperige zwarte massa.

Boomstronken die na kap in de bodem achterblijven, vormen de start voor veel schimmels. Veel daarvan kunnen zich alleen vestigen omdat het hout al dood is. Een enkele soort, zoals deze dennemoorder, is echter flexibeler. Deze soort kan een stronk als "uitvalsbasis" gebruiken om van daaruit naburige gezonde bomen te koloniseren. In levende dennen blijft zo’n "infectie" in eerste instantie beperkt tot de wortels, maar ze zullen uiteindelijk wel volledig verwoest worden. Hij is om die reden dan ook niet erg geliefd in de bosbouw.

Bijzonder om te weten is, dat er weer een zwam is die dat teniet kan doen, namelijk de Dennenharszwam of Kaarsvetzwam. Als de stronken worden geënt met een sporenpreparaat van deze zwam, valt er voor de dennemoorder niks meer te halen en verdwijnt hij vanzelf...... Een mooi biologisch bestrijdingsmiddel.

Ik hoorde onlangs iemand zeggen dat er zo weinig paddenstoelen zouden zijn. Daar heb ik eerlijk gezegd nog niet zo veel van gemerkt. Ik denk dat 't ook een kwestie van kijken is. Zo kwam ik uit bij deze groep "verborgen" vilten slijmkoppen in een slootje langs de weg, waar waarschijnlijk 99% aan voorbij is gelopen.

De stuifzwam is een paddenstoel uit de familie van de buikzwammen. De eerste twee zijn zwartwordende stuifzwammen en het stelletje daaronder is de parelstuifzwam.
Voordat de parelstuifzwam sporen vormt, verschijnt ie eerst in zuiver witte vorm en is hij bezet met duizenden kleine "pareltjes". Hier dankt hij zijn naam aan. Wanneer deze buikzwam rijp is komen de sporen vrij uit een centrale opening aan de bovenkant van het vruchtlichaam. Dat gebeurt als er bijvoorbeeld een dikke regendruppel op zijn bolle buik valt, of een mens of dier moet er boven op gaan staan. Naarmate de zwam ouder wordt wordt ie wat bruiner. Hij komt in de zomer en herfst voor op humusrijke grond in loof- en naaldbossen en is in Nederland en België een zeer algemeen voorkomende soort.

Ik heb dit jaar tal van mooie paddenstoelen gezien, maar deze staat toch met glans bovenaan.
Deze prachtige oranje bekerzwam zag ik al van grote afstand. Eerst dacht ik aan mandarijnenschillen, maar dichterbij gekomen leek hij net een roos. Hij kan meerdere vormen aannemen en lijkt wel van was.

Het is een zakjeszwam. Deze soort dankt zijn naam aan de karakteristieke sporenzakjes die te vinden zijn in het oppervlak aan de binnenkant. Je vindt ze met name in het zuiden en oosten van ons land bij “verstoorde” zanderige bodems. Deze vond ik bij de stronk van een begin dit jaar omgehakte beuk. Hier vond ik enige tijd geleden ook al de reuzenzwam, die ik in de vorige blog heb staan.
Omdat de buitenzijde lichtgeel tot witachtig is, vond ik het verstandiger om het bovenaanzicht te fotograferen. Zo komt ie beter tot zijn recht.

Blogarchief